Allah ayeti kerimede; “Allah dilemedikçe siz dileyemezsiniz...” ^[1] buyurdu. Bununla beraber Allah kulunun dilemesiyle diliyor. …men yeşâu… ^[2] fiili çift taraflıdır; yani kul dilerse Allah da diler, kul dilemezse Allah da dilemez. Allah ayeti kerimede; “(İman da bellidir, küfür de bellidir. ) Dileyen iman etsin dileyen kâfir olsun”^[3] buyurdu.

Dilemek kuldan yanadır. Kul iman etmeyi dileyince Allah imanı verir. Kâfir olmayı dileyince Allah onu küfürde bırakır; yani Allah, onun tercihine göre muamele yapar.

 “Yeşâu” fiili çift taraflı olduğu için bir tarafı Allah’a ait bir tarafı da kula aittir. Kul diledi mi rabbi de diliyor. Rabbinin kulu için dilemesi sadece hayırdır, nimettir ve güzelliktir.

Bununla beraber Allah ayeti kerimede; “…Allah kullarının küfrüne razı olmaz…”^[4]  buyurdu; yani kul küfürde kalırsa Allah ondan razı değildir; ama onu küfürde de bırakır. Tercih kula aittir. Kulun ebedi hayatı için bu böyledir. Allah’ın rızasını kazanması için, Hz. İnsan olması için, Allah’a dost olması için tercih tamamen kula aittir. Kul tercihini yapıyor, Allah da onun tercih ettiğini onun için tercih edip muameleyi öyle yapıyor demektir.

Allah ayeti kerimede; “Allah dilemedikçe siz dileyemezsiniz”^[5] buyurdu. Kul diliyor; ama kulun bir gücü yoktur. Kul dileyince Allah kulunun dilemesiyle diliyor. Onun dilediğini onun için diliyor ve bunu ona ikram ediyor.

“Allah dilemeyince siz dileyemezsiniz” ne demektir? -Yani ben seni sevmeyince sen beni sevemezsin demektir. Ben sana imanı ikram etmeyi dilemeyince sen dileyemezsin demektir. Bütün güzellikleri ben senin için dilemişim. Sen bu güzellikleri dilediğinde alırsın; ama ben senin için güzellik dilediğim halde sen bunu dilemeyip tam tersini de küfrü de şirki de dileyebilirsin. Dileyince seni orda bırakırım dedi.