Oruç, nefse hâkim olma ibadeti, eğitimidir. Allah, nefislerine hükmedebilsinler, hâkim olabilsinler diye kullarına bu eğitimi yaptırır. Kul, helal olan bir şeye niyet edip “onu yemiyorum, içmiyorum” diyebiliyorsa bunu haramlara karşı hayhay yapabilir; yani oruç tutan biri eğer helalleri yemiyor, içmiyorsa, nefsine, bedeninin arzu ve isteklerine güç yetirebiliyorsa bu durumda haram olanları yapmama gücü onda zaten var demektir. Bu oruç onu kuvvetlendirir,  güçlendirir, ona kendine hâkim olmayı kazandırır. Kazandığı bu kendine hâkim olma gücü ona on bir ay boyunca yeter. Allah, on bir ay sonra o eğitimi ona bir daha yaptırır. O kişi artık kendine güç yetiren, nefsini tutan, nefsine hâkim olan, kızdığında kendine hâkim olan, bir günah, bir yanlış karşısında kendisine hâkim olan bununla beraber güzel yapmak istediğinde kendisine güç yetirebilen bir hale gelir; çünkü oruç, kendine hâkim olma eğitimidir.

Allah, kuluna bir şeyi yaptırıyorsa onun mutlaka bir hikmeti vardır. Kul onunla bir şey kazanıyor demektir. Kul kendine hâkim olunca ne olur? –O, kendine hâkim olduklarıyla Allah’a yaklaşır. Allah’ın emrettiklerini yapmaya çalışırken o gücü ve kuvveti kendinde bulur, bunları kendisine ve nefsine yaptırabilir; çünkü kendine hâkimdir. Oruç, ona ebedi hayatını, Allah’ın rızasını, yakınlığını ve dostluğunu kazandırır. Allah, kulu yürüsün, yapabilsin ve kendine hâkim olup kendine güç yetirsin diye o oruç eğitimini ona yaptırır. İnşallah işin farkına varırız, yoksa mesele yemeyip içmemek değildir. Bununla beraber yemeyince, içmeyince yiyemeyen ve içemeyenlerin de halini yaşamış oluruz, onların halinden anlamış oluruz.

Ramazan ayı; Kur’an ayıdır. Eğer Kur’an’ın gönlümüze inmesi için onu dinler, anlamaya, okumaya, yaşamaya ve ahlaka dönüştürmeye çalışırsak ramazan ayı bizim için kadir olur, kadir gecesi olur, vahyin indiği an ve zaman olur. Allah ayeti kerimede; İkra' bismi rabbike'l-lezî halâk^[1] “Oku! Yaradan rabbinin ismi ile oku” buyurur. Kişi zaten gönlünü Kur’an’a açıp Allah’ın adı ile yaratan rabbinin ismi ile okumaya başladığında her şeyi, bütün varlığı, bütün kâinatı, olayları ve meseleleri, Allah’ın bütün muamelesini artık ayet olarak okumaya başlar.  Ramazan ayı ona öyle bir ufuk açar ki o okumayla beraber kendini Allah’ın huzurunda görür, her anda Allah’ın muamelesini görür. Baktığı her şeyi bir ayet olarak okur. Her şeyi Allah ile beraber bilir ve anlar. Her anda Allah ile beraber olur.