Allah’ın zatı üzerinde tefekkür yapılmaz. “Rabbim rahmandır, rahimdir, kerimdir, afuvvdur” diye Allah’ın isimleri üzerinde, Esmau’l Husnası üzerinde, sıfatları üzerinde tefekkür yapılır.
Namaz, mü’minin miracıdır. Miraçta durabilmek için de mutlaka “ben rabbimin huzurundayım” derken; “ben, beni yaratan rabbimin huzurundayım” diye düşünmemiz gerekir. Yoksa namaza durup “rahman olan Allah’ın huzurundayım” dediğimizde mutlaka aklımıza bir fikir, bir düşünce gelir. Oysaki Allah akla gelmekten, hayale gelmekten, düşünceye gelmekten münezzehtir; ama beni yaratan rabbim deyince durum farklıdır; çünkü kişi kendi üzerinden rabbini anlamış olur, kendine bakmış olur. Allah’ın zatını anlamaya değil de; onu yaratmasına, ona olan muamelesine, ona olan tecellisine bakmış olur. İnsan en kâmil manada rabbini ancak böyle anlar ve Allah’ın huzurunda böyle durup tat alabilir. Bu herkes için böyledir. “Ben, beni yaratan rabbimin huzurundayım” deyip huzurda durmamız gerekir. O zaman göreceğiz ki bu çok farklı bir namazda duruş olur ve huzurda olduğumuzu tadarız.
Bütün namaz boyunca en azından bir an bile olsa bunu tatmamız gerekir ki namazımız miraç olsun, kabul olmuş olsun, namazımız namaz olmuş olsun. Miraca çıkmadıysak, hiçbir şey tatmadıysak, o sadece taklidi bir namaz olur. Fatiha’yı okurken; iyyake na’budu ve iyyake nestein[1] der ve bunu direkt Allah’a söyleriz; yani “yalnız sana âbd oluyoruz ve yalnız seni istiyoruz. Seni senden istiyoruz, senden istiyoruz.” Kime söylüyoruz? Allah’a söylüyoruz.
Bir kul namazdayken “iyyake na’budu ve iyyake nestein” dediğinde mutlaka muhatabının Allah olduğunu bilmesi gerekir ve bu sözü direkt Allah’a söylemesi gerekir. Kişi namaza durduğunda eğer bu sözü Allah’a söylemediyse, ne söylediğini anlamadıysa namaza başlarken aklında ne varsa Allah’a onları söylemiş olur. Onun için insan Allah’ın huzurunda olup muhatabının Allah olduğunu; yani kendisini yaratan rabbi olduğunu bilmelidir. Kişi, “biz sadece sana âbd oluyoruz, seni seviyoruz, seni istiyoruz bununla beraber seni senden istiyoruz ya rabbi” dediyse o zaman görecek ki namazı miraç olmuştur.